Waspada risiko gempa besar
Gegaran gempa bumi lebih 6 magnitud hampiri kita
Pakar beri amaran agar Malaysia tingkatkan siap siaga hadapi gempa bumi
SHAH ALAM - Di sebalik beberapa siri gempa bumi besar di Turkiye, Jepun dan Indonesia dalam tempoh dua bulan ini, pakar-pakar memberi amaran kepada rakyat Malaysia agar meningkatkan kesiapsiagaan dalam menghadapi bencana berkenaan.
Bahkan kata Ketua Penyelidik Kumpulan Penyelidikan Kejuruteraan Seismologi dan Gempa Bumi, Universiti Teknologi Malaysia (UTM), Profesor Dr Azlan Adnan, susulan siri gempa bumi yang berlaku baru-baru ini, rantau Asia Tenggara turut berisiko mengalami gempa skala besar, malah lebih besar daripada yang berlaku di Turkiye-Syria pada 6 Februari lalu.
“Melihat kepada subduction zone (garis sesar besar plat bumi yang bergerak secara pugak) di Sumatera misalnya, gempa bumi kuat sehingga 9.5 magnitud boleh berlaku.
“Bagi Malaysia pula, kawasan semenanjung dijangka mengalami gempa bumi sehingga 6 magnitud manakala di Sabah pula boleh mencapai 7 magnitud,” katanya lagi.
Azlan berkata, magnitud gempa bumi bergantung kepada berapa lama garisan sesar aktif itu akan bergerak.
“Sesar sedia ada yang dipaparkan pada peta geologi berkemungkinan sangat panjang, tetapi hanya garis sesar aktif dan bergerak akan menentukan magnitud gempa bumi yang dihasilkan,” katanya.
Sekurang-kurangnya tujuh orang maut dan berpuluh-puluh lagi cedera selepas gempa bumi berukuran 6.2 magnitud berlaku di Kepulauan Sumatera pada 25 Februari tahun lalu - FILEPIC
Pun begitu, katanya, kedudukan berbaring gempa bumi besar di Turki tidak memberi kesan kepada Lingkaran Api Pasifik di Asia Tenggara yang menyebabkan negara itu berdepan bencana itu.
“Gempa bumi di Turki dan Syria tidak menjejaskan kejadian gempa bumi di Malaysia, tetapi gempa bumi yang berlaku di Indonesia dan Jepun boleh menjejaskan aktiviti Lingkaran Api Pasifik dan seterusnya meningkatkan kemungkinan berlakunya gempa bumi di Malaysia,” katanya.
Sehubungan itu, katanya, sebagai persediaan menghadapi kemungkinan berlakunya gempa bumi di Malaysia, Azlan mengemukakan beberapa cadangan langkah yang boleh diambil.
BANGUNAN kerajaan baharu yang direka bentuk selepas 2017 mempunyai ketahanan terhadap gegaran gempa bumi. FOTO Arkib NSTP
“Semua bangunan hendaklah melaksanakan reka bentuk kalis gempa bumi menggunakan garis panduan Standard Malaysia yang diterbitkan pada 2017. Kedua pembinaan bangunan hendaklah mematuhi sepenuhnya syarat-syarat yang telah ditentukan garis panduan tersebut.
“Seterusnya, bangunan yang telah dibina terutama yang lama dan penting seperti sekolah dan hospital perlu dinilai semula untuk menentukan sama ada ia boleh bertahan atau perlu dibaiki,” katanya.
PLAT BUMI
Beliau juga mencadangkan agar pihak berkuasa tempatan menguatkuasakan pematuhan undang-undang reka bentuk gempa bumi dan menghasilkan peta risiko gempa bumi untuk perancangan pembangunan masa depan dan kesiapsiagaan menghadapi bencana seperti itu di kawasan mereka.Sementara itu, Pakar geologi di Pusat Kajian Bencana Alam, Universiti Malaysia Sabah (UMS), Profesor Dr Felix Tongkul menegaskan kebanyakan gempa bumi kuat di Malaysia tertumpu di beberapa lokasi di Sabah.
Pakar geologi di Pusat Kajian Bencana Alam, Universiti Malaysia Sabah (UMS), Profesor Dr Felix Tongkul
“Ini kerana Sabah terletak pada plat bumi yang kurang stabil dan hampir dengan plat bumi tidak stabil dari Filipina,” katanya.
Menurutnya, keadaan di Malaysia agak berbeza berbanding negara jiran yang plat buminya agak stabil kecuali di Sabah.
“Gempa bumi besar di Indonesia dan Filipina misalnya tidak menghasilkan pergerakan plat bumi yang ketara untuk menghasilkan gempa bumi besar di Malaysia.
“Tetapi gempa bumi kuat dari Indonesia dan Filipina yang terletak berhampiran Sabah (contohnya di Laut Sulu atau Laut Sulawesi) boleh mencetuskan pergerakan bumi di Sabah yang mungkin mengakibatkan gempa bumi besar,” katanya lagi.
Tambahnya, antara kawasan yang paling berisiko gempa bumi ialah Lahad Datu, Kunak, Ranau dan Kudat.
Kawasan yang mempunyai bahaya gempa bumi sederhana boleh berlaku di Semporna, Tawau, Kinabatangan, Sandakan, Beluran dan Pitas.
Manakala kawasan yang mempunyai risiko gempa bumi rendah ialah Kota Kinabalu, Tuaran, Kota Belud, Kota Marudu, Telupid dan Tongod.
Menurut Felix, walaupun risiko gempa bumi besar di Malaysia tidak sehebat di negara jiran di mana ia berlaku gempa bumi aktif, Malaysia perlu bersedia sekiranya berlaku gempa bumi pada masa hadapan.
Siri gempa bumi di seluruh dunia pada tahun 2023 - FILE PIC
“Peningkatan kesedaran orang ramai terhadap risiko gempa bumi serta persediaan sebelum, semasa dan selepas gempa bumi perlu dipergiatkan dan diadakan secara berterusan terutama bagi masyarakat terjejas di Sabah.
“Pada masa sama, pematuhan kod reka bentuk bangunan tahan gempa sedia ada perlu dikuatkuasakan dan dipantau terutama di kawasan berisiko tinggi,” katanya.
Gempa bumi berukuran 6 magnitud yang melanda Ranau, Sabah pada 5 Jun 2015 di mana 18 orang terkorban adalah gempa bumi paling kuat pernah melanda negara.
Sejak 2021, terdapat 10 kejadian gempa bumi di Sabah
Menurut data yang diperoleh Agensi Pengurusan Bencana Negara Jabatan Perdana Menteri daripada Jabatan Meteorologi Malaysia oleh Jabatan Pertahanan Awam Tawau, terdapat 10 gempa bumi di Sabah sejak 2021 hingga 11 April 2023.Antaranya, 6 gempa bumi berlaku pada tahun 2021, masing-masing di Ranau, Kundasang dan Semporna; 4 gempa bumi berlaku pada tahun 2022, masing-masing di Kundasang, Semporna dan Ranau. Gempa ini mempunyai magnitud antara 2.5 dan 3.8 pada skala Richter. Tetapi 2023 tidak menunjukkan sebarang gempa bumi yang direkodkan.
Difahamkan, gempa bumi dengan magnitud kurang daripada 2.5 pada umumnya tidak dirasai oleh manusia, orang dengan magnitud 2.5 dan ke atas boleh merasainya, dan gempa bumi dengan magnitud 5 dan ke atas akan menyebabkan kerosakan. Gempa bumi yang kurang daripada magnitud 1 dipanggil ultra-microseisms, dan yang melebihi magnitud 1 hingga kurang daripada magnitud 3 dipanggil gempa bumi lemah atau microseisms. Jika sumber gempa bumi tidak begitu cetek, orang ramai umumnya tidak menyedari tentang gempa bumi tersebut. . Gempa bumi dengan magnitud lebih daripada atau 3 hingga kurang daripada 4.5 dipanggil gempa bumi rasa.Gempa jenis ini boleh dirasai oleh manusia, tetapi secara amnya ia tidak akan menyebabkan kerosakan.
Minggu lalu dilaporkan Malaysia mungkin diancam dengan gempa bumi berukuran 7 magnitud, amaran itu datang daripada Profesor Azlan Adnan, ketua penyelidik Kumpulan Penyelidikan Kejuruteraan Gempa di Universiti Teknologi Malaysia.
Sebagai contoh, zon subduksi Indonesia (garisan sesar besar di mana pergerakan plat berlaku) boleh mengalami gempa bumi yang kuat, sehingga magnitud 9.5, katanya. Beliau juga berkata gempa bumi berkekuatan 6 magnitud mungkin berlaku di Semenanjung Malaysia, manakala ia boleh mencapai magnitud 7 di Sabah.
Profesor Felix Tongkul, seorang lagi pakar geologi dari Pusat Penyelidikan Bencana Alam Universiti Sabah di Malaysia, berkata walaupun gempa bumi besar di Indonesia dan Filipina tidak akan memberi kesan yang besar kepada Malaysia, namun gempa bumi kuat di Indonesia dan Filipina bersempadan. Sabah mungkin mencetuskan bencana.Pergerakan geologi di Sabah yang membawa kepada kejadian gempa bumi kuat.
Bagaimanapun, Jabatan Meteorologi Malaysia mengingatkan orang ramai bahawa gempa bumi hanya boleh dikesan dan dianalisis untuk memahami lokasi dan magnitudnya apabila ia berlaku.
Biro Meteorologi juga mengingatkan orang ramai sekiranya berlaku bencana alam seperti gempa bumi atau tsunami, sila beri perhatian kepada laman web rasmi pada masa untuk mendapatkan maklumat terkini dan langkah-langkah pencegahan. Pada masa sama, mereka juga menekankan bahawa pencegahan dan mitigasi bencana adalah tanggungjawab seluruh rakyat.
Malaysia mempunyai kebarangkalian untuk berlaku gempa bumi berdasarkan kepada bukti empirikal. -Gambar hiasan
Ada kebarangkalian gempa bumi berlaku di Malaysia - Kementerian Sumber Asli, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim (NRECC)
PUTRAJAYA: Malaysia mempunyai kebarangkalian untuk berlaku gempa bumi berdasarkan kepada bukti empirikal, demikian menurut Kementerian Sumber Asli, Alam Sekitar dan Perubahan Iklim (NRECC).Sebagai langkah mitigasi jangka panjang, NRECC memaklumkan Jabatan Mineral dan Geosains Malaysia (JMG) menjalankan program libat urus dengan pihak berkuasa tempatan dan pihak berkepentingan dalam aplikasi penggunaan peta bahaya seismik.
"Program kesedaran awam juga dilaksanakan kepada pihak berkuasa negeri, penduduk tempatan dan sekolah yang terdedah kepada ancaman risiko gempa bumi," menurut kementerian itu dalam satu kenyataan hari ini berhubung risiko gempa bumi di Malaysia.
NRECC turut menyarankan input peta bahaya seismik dirujuk dalam reka bentuk struktur bangunan di Malaysia.
Gegaran gempa bumi kuat yang berpusat di Malaysia pernah berlaku dengan kekuatan 6.0 hingga 6.3 skala Richter di Sabah pada 1923, 1958, 1976 dan 2015, manakala gegaran terkuat di Sarawak berlaku pada 1996 dengan 5.3 skala Richter.
Di Semenanjung Malaysia turut pernah berlaku beberapa gegaran gempa bumi dengan pusat gempa tempatan di Bukit Tinggi di Pahang, Empangan Kenyir di Terengganu, Kuala Pilah di Negeri Sembilan serta Manjung dan Temenggor di Perak dengan julat kekuatan antara 1.6 hingga 4.6 skala Richter yang berlaku pada 1984, 1985, 1987, 2007, 2009, 2010 dan 2013.
Bagi memantau pergerakan sesar aktif yang berpotensi menyebabkan gempa bumi, NRECC memaklumkan JMG telah memasang enam stesen Penanda Aras Gempa Bumi (PAG) aktif di Sabah dan 54 PAG pasif di enam negeri meliputi 29 stesen PAG pasif di Sabah, Pahang (13), Selangor (6), dan masing-masing dua stesen di Perak, Negeri Sembilan dan Sarawak serta dipantau secara masa nyata.
JMG juga telah menerbitkan Peta Bahaya Seismik Semenanjung Malaysia, Sabah dan Sarawak pada 2019 yang mencirikan zon bahaya bencana seismik berdasarkan 'Peak Ground Acceleration' (PGA) yang digunakan sebagai rujukan untuk membuat reka bentuk bangunan yang tahan gegaran gempa bumi.
Menurut NRECC, kejadian gempa bumi kuat yang berlaku di Sumatera, Indonesia berpotensi mengaktifkan sesar-sesar kuno di Semenanjung Malaysia dan kesan gegaran boleh dirasai di beberapa lokasi di pantai barat Semenanjung, dengan magnitud gempa bumi yang boleh terhasil adalah bergantung kepada saiz sesar kuno yang diaktifkan.
"Bagi Sabah dan Sarawak, kejadian gegaran gempa bumi adalah disebabkan oleh kombinasi pengaktifan sesar kuno akibat daripada himpitan oleh pergerakan tektonik Plat Filipina dan Plat Eurasia serta pergerakan sesar aktif tempatan," menurut NRECC. -- BERNAMA
SOURCE: Sinar Daily
Kongsikan artikel ini:
Ikuti kami di Facebook, Twitter, dan Telegram untuk berita terkini setiap hari.
klik 👉 https://t.me/BeritaUp2Date
Tags
* Please Don't Spam Here. All the Comments are Reviewed by Admin.